185 - Muhammed ile bile Mi'râc'a çıkan benem

135 - Dost yüzine bakmaga key safâ nazar gerek


1 Dost yüzine bakmaga key safâ nazar gerek
Dostıla bilişmege cân gözi bîdâr gerek

2 ‘İzz ü nâzdan geçüben tertîbler terk idüben
Varlıklar dükedüben yüz bin ol kadar gerek

3 Varlıkdur hicâb katı kim yıka bu hicâbı
Dost yüzinden nikâbı götürmege er gerek

4 Sen hicâb oldun sana ne bakarsın dört yana
Kaykımaz öne sona kime ki dîdâr gerek

5 Gel imdi hicâbun yık hırs evinden taşra çık
Hak bagışlaya tevfîk kasdıla hüner gerek

6 ‘Âşıka ‘izzet ü ‘âr va'llâh bedi' bu haber
‘Âşıkısan cânsuz gel ne ser ü destâr gerek

7 Sen seni elden bırak dost yüzine sensüz bak
Mansûr'layın Ene'l-Hak dahı sebûk-bâr gerek

8 Kim dostıla bilişe lâ-cerem derde düşe
‘Âşık cânı hemîşe ser-mest ü humâr gerek

9 Sen seni aradan al cism ü sûret cânsuz kal
Anda bulasın visâl ayruk ne bâzâr gerek

10 Dostıla bilişen cân oldur kendüye kıyan
Varlık leşkerin sıyan dahı çâpük-ter gerek

11 Terk eyle kıyl u kâli dosta virgil mecâli
Yoklıkdadur visâli kamudan güzer gerek

12 Bu göz gördügi degül bu ‘akl irdügi degül
Dil vasf virdügi degül bî-lisân basar gerek

13 İşit işit key işit dost katına sensüz git
Dosta gidene öndin kendüsüz sefer gerek

14 Az bakmagıl sen çoga çün dost içünden doga
Varlıgun saygıl yoga bunca ne haber gerek

15 Unıt unıt kamusın söylegil sözün hâsın
Dilersen dost göresin bundan gayrı ser gerek

16 Dünyâ vü âhiretden niçe dürlü ni‘metden
Dost yüzini görmege kamudan geçer gerek

17 Dünyâ âhret ahvâli zen ü ferzend vebâli
Dilersen dost visâli varlıkdan hazer gerek

18 Boncuk degül sır sözi gel gidelüm ko sözi
Dostı görmez baş gözi ayruksı basar gerek

19 Yûnus imdi yavı var bulmayasun il ü şâr
Kim Hak disün kim bâtıl dervîş burc u bâr gerek

Günümüz Türkçesi:

1. Dost yüzüne bakmaya çok berrak bakış gerek. Dostla tanışmak için, ayık can gözü gerek. 
2. İzzet ve nazdan vaz geçip, tedbirler almayı terk edip, varlıklar terk edip yüz bin o kadar gerek.
3. Varlık, ziyadesiyle bir örtüdür. Kim bu engeli yıkabilir? Dost yüzünden peçeyi kaldırmaya adam gerek.
4. Sen sana perde oldun, niçin dört yana bakarsın? Kime güzel yüz (tecellî) gerekiyorsa öne arkaya sapmaz (istikamet üzere dosdoğru yürür).
5. Gel şimdi (dostla aranda engel olan) perdeyi kaldır, hırs evinden dışarı çık. Hakk'ın (bir kimseye) başarı bağışlaması için (o kimsede) niyet ve hüner olması gerek.
6. Âşıkta büyüklük ve utanma! Vallahi böyle haber duyulmamıştır. Âşık isen cansız gel, ne baş ne de sarık! (İkisinden de vazgeçmelisin.)
7. Sen seni elden bırak dost yüzine sensiz (= benliğinden sıyrılarak) bak. Hallâc-ı Mansur gibi "Ene'l-Hak" (demek) ve yükü hafif (=düşünce ve gamdan âzâde) olmak gerek.
8. Kim dostu tanırsa şüphesiz derde düşer. (Bu yüzden) âşık canının daima sarhoş ve mahmur olması gerek.
9. Sen seni aradan al, cisim, suret ve cansız kal. O zaman visal bulduğunda artık alış veriş gerekmez. 
10. Varlık ordusunu bozguna uğratan, atılgan ve kendine kıyan bir can [ancak] dostu tanıyabilir.  
11. Dedikoduyu terk eyle, gayretini[?] dosta sarf et. Ona kavuşmak yokluktadır, her şeyden vazgeçmek gerek.
12. [Dost;] bu gözün gördüğü, bu aklın erdiği, bu dilin tarif ettiği değildir. [Onu idrak etmeye] dilsiz görüş gücü gerek.
13. İşit işit, iyi işit! Dost katına sensiz [=benliğinden sıyrılarak] git. Dosta gitmek isteyene öncelikle kendisiz sefer  gerek.
14. Sen, çoğu az görme. Çünkü dost içinden doğar. Varlığını yoğa say, bu kadar söze ne gerek var.
15. Unut unut her şeyi, sözün hasını söyle. Dostu görmek dilersen, bundan başkaca bir baş gerek.
16. Dost yüzünü görmek için; dünya ve ahiretten , nice türlü nimetten, her şeyden vazgeçmek gerek.
17. Dosta kavuşmak dilersen; dünya ve âhiret hâllerinden, eş ve evlat vebalinden, [hâsılı cümle] varlıktan sakınmak gerek.
18. [Bu söylediklerim] boncuk değil, sır sözüdür. Sözü bırak, gel [dosta] gidelim. Baştaki göz, dostu görmez, [onu görmek için] başka bir bakış gerek.
19. Yunus, şimdi kayıp ol, il ve şehir bulama. Kim Hak, kim batıl desin, derviş burc u bâr[?] gerek.

Yorumlar